Μονή Σίμωνος Πέτρας

Είναι το πιο επιβλητικό μοναστήρι, αφού ριζώνει τα θεμέλιά του πάνω σε έναν απόκρημνο βράχο ύψους 333 μ. στην νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Ορους. Είναι γνωστό στους προσκυνητές ως Σιμονόπετρα και απέχει μόλις 15 λεπτά με αυτοκίνητο από τη Δάφνη. Η θέα του αφήνει αποσβολωμένο  τον επισκέπτη, αφού μοιάζει να αιωρείται μεταξύ γης και ουρανού. Αποτελεί ένα θαυμαστό αρχιτεκτονικό επίτευγμα.

Tο κτιριακό συγκρότημα, συνολικής επιφάνειας 7,000 τ.μ., αναπτύσσεται σε επτά ορόφους με πολλούς εξώστες.  Η ιστορία της μονής ξεκινά στα μέσα του 14ου αιώνα, αν και η παράδοση μαρτυρεί ότι ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα  από τον ερημίτη όσιο Σίμωνα. Η οικονομική υποστήριξη το 1364 από τον σέρβο ηγεμόνα  των Σερρών Ιωάννη Ουγγλέση οδήγησε στην κτιριακή επέκταση, ενώ παράλληλα  πιστοποιήθηκε η κυριαρχία του με  κτητορικό χρυσόβουλλο.

Το μοναστήρι προφυλάχτηκε από τους διάφορους κακόβουλους επιδρομείς εξαιτίας της δυσπρόσιτης θέσης του, αλλά πολλές φορές καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από πυρκαγιές, όπως αυτές του 1580, του 1622 και του 1891, όταν κάηκε το καθολικό και η βιβλιοθήκη. Με τον ιδρώτα του προσώπου τους οι μοναχοί στις διάφορες εποχές ανοικοδόμησαν από τη στάχτη τους τις πολυώροφες πτέρυγες που κρέμονται πάνω από τον βράχο, προκαλώντας ίλιγγο.

Το μικρό μολυβδοσκέπαστο Καθολικό της Γέννησης του Χριστού καταλαμβάνει τη μικρή αυλή στην κορυφή του βράχου. Ο προσκυνητής παρατηρεί ότι δεν έχει τοιχογραφίες, αφού αυτές καταστράφηκαν από τη πυρκαγιά του 1891 όταν κατέπεσε η «λιτή» (ο ευρύχωρος νάρθηκας των μοναστηριακών ναών) και αποτεφρώθηκε η βιβλιοθήκη που υπήρχε στο δεύτερο όροφο. Στον ιστορικό Σπυρίδωνα Λάμπρο οφείλουμε τη λεπτομερή περιγραφή των περίπου 250 χειρογράφων που θησαυρίζονταν εκεί. Χαρακτηριστικό στοιχείο στο αρχιτεκτονικό σύνολο αποτελεί το υδραγωγείο της με τις δύο σειρές τοξοστοιχιών οι οποίες σε διαφορετικές χρονικές περιόδους έχουν κτιστεί και επισκευαστεί.

Στο εσωτερικό της συναντάμε τα παρεκκλήσια του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής, του Αγίου Χαραλάμπους και των Αρχαγγέλων. Υπάρχουν και πολλά παρεκκλήσια στο κοιμητήριο, στον αρσανά και στα διάφορα καθίσματα και σκήτες. Καταστροφές υπέστησαν από την μεγάλη πυρκαγιά τον Αύγουστο του 1990. Κατέχει τη 13η θέση στην ιεραρχία των αθωνικών μονών.

Κείμενο: Δρ. Αντώνιος Γ. Δικαίος/Θεολόγος - Περιβαλλοντολόγος.