Η Αριστοτελική φιλοσοφία

Οταν ο Αριστοτέλης άρχισε το συγγραφικό του έργο υπήρχε μια πλούσια παρακαταθήκη ιδεών και θεωριών πάνω στις οποίες βασίστηκε και διαμόρφωσε τη φιλοσοφία του σε επιστήμη των εννοιών, αφού η ελληνική φιλοσοφία μετρούσε ήδη πάνω από 200 χρόνια ζωής. Μετά τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα ο Αριστοτέλης ήταν ο τελευταίος μεγάλος φιλόσοφος που επηρέασε τη σκέψη των αρχαίων. Στο πρωτότυπο σύστημά του διαφαίνεται η οργανική ενότητα του ελληνικού πνεύματος. Ηταν ο πρώτος που ασχολήθηκε συστηματικά με τη λογική, τη μεταφυσική, τη φυσική, την ηθική, την πολιτική φιλοσοφία, τη ζωολογία, την ψυχολογία, τη φιλολογία και την αισθητική. Κάλυψε, δηλαδή, όλους τους τομείς της επιστήμης, ενώ αρκετές από τις σύγχρονες επιστήμες έχουν τις βάσεις τους στη δική του έρευνα. Η φιλοσοφία του επηρέασε όχι μόνο του οπαδούς της σχολής του, αλλά και άλλες φιλοσοφικές σχολές.

Αρκετοί ήταν αυτοί που μελέτησαν, σχολίασαν και αποπειράθηκαν να ερμηνεύσουν το έργο του. Στα ρωμαϊκά χρόνια τα χειρόγραφά του, που ανακαλύφθηκαν μαζί με το προσωπικό του αρχείο στην Τρωάδα, μεταφέρθηκαν στη Ρώμη, όπου αντιγράφηκαν και έγιναν ευρέως γνωστά. Η Χριστιανική εκκλησία σε Ανατολή και Δύση βασίστηκε στην αριστοτελική σκέψη για να θεμελιώσει τα δόγματά της, ενώ τον 8ο αιώνα απασχόλησε τους Αραβες και τους Ιουδαίους, οι οποίοι αργότερα τη διέδωσαν στους λαούς της Ευρώπης με τους οποίους ήρθαν σε επαφή.

Το Μεσαίωνα τα έργα του Αριστοτέλη μελετούνταν συστηματικά, ενώ κατά την Αναγέννηση η Δύση ανακάλυψε εκ νέου τον Αριστοτέλη και αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον των επιστημόνων για τα έργα του. Ο Φίλιππος Μελάγχθων, Γερμανός καθηγητής θεολόγος, βασικός ηγέτης του Λουθηρανικού ανασχηματισμού, και φίλος και συνεργάτης του Μαρτίνου Λούθηρου, προώθησε τη μελέτη τους στα γερμανικά πανεπιστήμια, ενώ οι Ιησουίτες μοναχοί θεμελίωσαν τη μεταφυσική τους θεώρηση με βάση τη μέθοδο του Αριστοτέλη.

Με κριτική ματιά μελέτησαν τα συγγράμματά του ο Γαλιλαίος, ο Καρτέσιος και αργότερα ο Κάντ και πολλοί άλλοι. Από τις αρχές του 19ου αιώνα και μετά υπήρξε μια προσπάθεια να συνδεθεί το αριστοτελικό σύστημα με τη νεότερη και τη σύγχρονη σκέψη.