Ενημέρωση για την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου και τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό και την εξάλειψή της.

Επί του αντικειμένου του θέματος σας κάνουμε γνωστό ότι, η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου, που προκαλείται από τον μύκητα Ceratocystis platani αποτελεί μια τεράστια απειλή για τα φυσικά οικοσυστήματα πλατάνου της χώρας, ιδιαίτερα για τα πλατάνια που φύονται κατά μήκος ποταμών και χειμάρρων, αλλά και για εκείνα που κοσμούν πλατείες, πάρκα και χώρους αναψυχής σε κατοικημένες περιοχές.

Εμφανίστηκε πρώτη φορά το 2003 στη Μεσσηνία και μέχρι σήμερα έχει εξαπλωθεί στις περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων της Πελοποννήσου (Ηλεία, Αχαΐα, Αρκαδία, Κορινθία), της Ηπείρου (Ιωάννινα, Θεσπρωτία, Άρτα, Πρέβεζα), της Θεσσαλίας (Τρίκαλα, Καρδίτσα) και της Στερεάς Ελλάδας (Αιτωλοακαρνανία, Εύβοια, Ευρυτανία, Φθιώτιδα και Φωκίδα).

Η εξάπλωση της ασθένειας, αποδίδεται κατά κύριο λόγο, σε ανθρώπινες δραστηριότητες όπως π.χ. κλαδεύσεις και υλοτομίες δένδρων πλατάνου με μολυσμένα αλυσοπρίονα, πριόνια, τσεκούρια κλπ., πληγώσεις δένδρων κατά τη διάρκεια εργασιών πχ τεχνικών έργων, χωματουργικών κλπ., μεταφορά μολυσμένης ξυλείας κλπ.

Για τον περιορισμό και την εξάλειψη του επιβλαβούς οργανισμού Ceratocystis platani, διενεργούνται φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι από τις Δασικές Υπηρεσίες, στα πλαίσια του προγράμματος των επίσημων Επισκοπήσεων (Surveys) κάθε έτους και εφαρμόζονται μέτρα επείγοντος χαρακτήρα, σύμφωνα με την ΚΥΑ 119999/22-9-2004 (ΦΕΚ Β’1454).

Με αφορμή τα πολλά κρούσματα εμφάνισης και προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση της ασθένειας, κατά την εκτέλεση των έργων που εκτελείτε ή εποπτεύετε, και συγκεκριμένα εκείνων που εκτελούνται σε συστάδες πλατάνου, παρακαλούμε να λαμβάνετε τα κάτωθι μέτρα:

α) Να προβαίνετε στον καθαρισμό και την απολύμανση όλων των εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν κατά την υλοτομία προσβεβλημένων ή υπόπτων δένδρων πλατάνου με κατάλληλες χημικές ουσίες και τον καθαρισμό του χώρου υλοτομίας και

β) Να προβαίνετε στην απολύμανση των μηχανημάτων που χρησιμοποιήθηκαν σε περιοχές που βρέθηκαν προσβεβλημένα ή ύποπτα δένδρα πλατάνου, με κατάλληλες χημικές ουσίες, καθώς και τον καθαρισμό τους από χώματα και υπολείμματα υλοτομίας.

Συγκεκριμένα πρέπει να γίνεται καλό καθάρισμα των εργαλείων και των μηχανημάτων από φυτικά υπολείμματα (πριονίδι, κομμάτια ξύλου ριζών, κορμού ή κλάδων) και χώματος. Στη συνέχεια, για την απολύμανσή τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετουσιωμένη αιθυλική αλκοόλη (μπλε φωτιστικό οινόπνευμα) 70% ή χλωρίνη εμπορίου σε διάλυμα 10-20 %. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή σε ό,τι αφορά στη δοσολογία και τον τρόπο χρήσης.

ΑΔΑ: ΩΗΒΥ4653Π8-ΔΘB

Πίνακας Διανομής: Για Ενέργεια: 1. Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών

Γενική Γραμματεία Υποδομών

Αναστάσεως 2 & 1. Τσιγάντε 101 91Παπάγου 2. Περιφέρειες της Χώρας 3. Δήμοι της Χώρας 4. ΑΔΜΗΕ Α.Ε.-Γρ. Δ/ντος Συμβούλου

Δυρραχίου 89 & Κηφισού, 104 43, Αθήνα 5. ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.-Γρ. Δ/ντος Συμβούλου

Περραιβού 20 & Καλλιρρόης 5, 117 43, Αθήνα 6. ΟΤΕ Α.Ε.- Γρ. Δ/ντος Συμβούλου

Λ. Κηφισίας 99, 151 24, Μαρούσι 7. ΤΡΑΙΝΟΣΕ-Διεύθυνση Δικτύου

Καρόλου 1-3, Μεταξουργείο, 104 37, Αθήνα 8. ΕΕΣΣΤΥ Α.Ε. – Γρ. Δ/ντος Συμβούλου

Καρόλου 1-3, 104 37, Αθήνα

Για Κοινοποίηση: 1. Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

– Γραφείο Αναπληρωτή Υπουργού ΠΕΝ – Γραφείο Υφυπουργού ΠΕΝ – Γραφείο Γενικής Γραμματέως ΥΠΕΝ УЛААТ Γενική Διεύθυνση Γεωργίας

Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής Τμήμα Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Λ. Συγγρού 150, 176 71, Αθήνα

e-mail: amavridou@minagric.gr, charampatzis@minagric.er, alagkouranis@minagric.gr 3. Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Κράτους

– Γενικές Διευθύνσεις Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων – Διευθύνσεις Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών – Διευθύνσεις Δασών – Δασαρχεία Έδρες τους

Εσωτερική διανομή: Γραφείο Γενικού Διευθυντή Δασών & Δασικού Περιβάλλοντος, Ενταύθα

Οδηγίες απολύμανσης εργαλείων και μηχανημάτων

Απολύμανση Αλυσοπρίονων

Πριν από την κλάδευση ή την υλοτομία δένδρων πλατάνου είναι απαραίτητο να γίνεται πολύ καλή απολύμανση των αλυσοπρίονων, ιδιαίτερα όταν αυτά μεταφέρονται από μια περιοχή σε άλλη. Όταν γίνονται εργασίες σε μία περιοχή όπου υπάρχουν νεκρά ή ζώντα προσβεβλημένα δένδρα πλατάνου η απολύμανση πρέπει να γίνεται συχνότερα και πάντοτε όταν το αλυσοπρίονο έχει χρησιμοποιηθεί σε ένα δένδρο με προσβολή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν δεν υπάρχουν μολύνσεις στα δένδρα που χρησιμοποιείται το αλυσοπρίονο, μπορεί να γίνεται μόνο μία απολύμανση πριν από την έναρξη των εργασιών. Πρέπει όμως να απολυμαίνονται τα αλυσοπρίονα και μετά το τέλος των εργασιών όταν έχουν χρησιμοποιηθεί σε δένδρα πλατάνου, γιατί υπάρχει μια μικρή πιθανότητα κάποιο από τα δένδρα να ήταν μολυσμένο και να μην έγινε αντιληπτό.

Πριν από τη χρήση οποιασδήποτε απολυμαντικής ουσίας είναι απολύτως απαραίτητο το καλό καθάρισμα του αλυσοπρίονου από κάθε ορατό ίχνος πριονιδιού, ιδιαίτερα στο χώρο πίσω από την αλυσίδα όπου συσσωρεύεται το πριονίδι. Θα πρέπει να αφαιρείται η αλυσίδα και η λάμα, γύρω από την οποία αυτή περιστρέφεται. Με τη χρησιμοποίηση βούρτσας θα πρέπει να καθαρίζεται καλά η αλυσίδα, η λάμα και όλες οι επιφάνειες του αλυσοπρίονου στις οποίες υπάρχει πριονίδι ή κομμάτια ξύλου και άλλων υλικών. Στο καθάρισμα μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί αέρας υπό πίεση από αεροσυμπιεστή (κομπρεσέρ).

Στη συνέχεια, θα πρέπει να ψεκάζονται με μία απολυμαντική ουσία τα τμήματα του αλυσοπρίονου που συγκρατούν πριονίδι, ενώ η αλυσίδα και η λάμα θα πρέπει να εμβαπτίζονται σε απολυμαντικό υγρό για δέκα λεπτά. Εάν δεν υπάρχουν διαθέσιμες άλλες απολυμαντικές ουσίες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί φωτιστικό οινόπνευμα (70%) η χλωρίνη οικιακής χρήσης (ένας όγκος χλωρίνης και 4 όγκοι νερό, 20%). Για να αποφύγουμε τη διάβρωση των μεταλλικών επιφανειών από τη χλωρίνη, μπορούμε να πλύνουμε την αλυσίδα και τη λάμα με νερό και κάποιο απορρυπαντικό και στη συνέχεια τα αφήνουμε σε καθαρή επιφάνεια να στεγνώσουν. Μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί στην αλυσίδα λιπαντικό λάδι για να αποφύγουμε την οξείδωση (σκουριά).

Προσοχή, η χλωρίνη πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή, γιατί είναι τοξική στο δέρμα και είναι επικίνδυνη για τα μάτια, γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται γάντια και προστατευτικά γυαλιά. Επίσης, μπορεί να καταστρέψει τα ρούχα όταν πέσει σε αυτά.

Υπόλοιπα εργαλεία

Τα υπόλοιπα εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε προσβεβλημένα δένδρα, όπως τσεκούρια, πριόνια, κλαδευτήρια, σφήνες κ.α. μπορούν επίσης να απολυμανθούν σε ένα διάλυμα χλωρίνης ή κάποιας άλλης απολυμαντικής ουσίας (σε έναν κουβά). Προσοχή, για την καλή απολύμανση όλα τα εργαλεία θα πρέπει να παραμένουν εμβαπτισμένα στο απολυμαντικό διάλυμα για αρκετά λεπτά. Επίσης, ένας γρήγορος τρόπος απολύμανσης των μεταλλικών επιφανειών των εργαλείων (όχι όμως αλυσοπρίονωνείναι με τη χρήση φωτιστικού οινοπνεύματος και φωτιάς.

Απολύμανση Μηχανημάτων

Πολύ σημαντικό είναι το καλό καθάρισμα των μηχανημάτων από φυτικά υπολείμματα (πριονίδι, κομμάτια ξύλου ριζών, κορμού ή κλάδων) και χώματος. Στα χωματουργικά μηχανήματα θα πρέπει να γίνεται σχολαστικό καθάρισμα των ερπυστριών ή των ελαστικών, των κάδων και λοιπών εξαρτημάτων που έρχονται σε επαφή με το έδαφος. Το καθάρισμα των μηχανημάτων θα πρέπει να ξεκινά από πάνω προς τα κάτω με τη χρήση βιομηχανικής ηλεκτρικής σκούπας ή σκληρής βούρτσας. Στη συνέχεια απαιτείται καλό πλύσιμο με νερό υπό πίεση και χρήση απορρυπαντικού.